آ یا می دانید اسکیزو فرنی چیست؟

اسکیزوفرنی از گیج کننده ترین و ناتوان کننده ترین اختلال های روانی است. اسکیزوفرنی یک سندرم و از نوع بالینی محسوب می شود.اگر بخواهیم اختلالی را نام ببریم که بیشتر با مفاهیم دیوانگی و جنون تطابق بیشتری داشته باشد،همین اسکیزوفرنی است. در این اختلال بیمار نمی تواند به روابط معنا بدهد،بین افکار و هیجانهای بیمار همخوانی وجود ندارد و آخر اینکه ذهن بیمار پر از اندیشه های غلط و مفاهیم غیر منطقی است .امیل کراپلین اولین کسی بود که در 1893 میلادی ، این اختلال را به عنوان یک سندرم توصیف کرد. اما مفاهیم جدید درباره این بیماری بیشتر توسط ایوجی بلوئر و کورت اشنایدر شکل گرفته است امیل کراپلین فقط به عنوان یکی از پیشگامان روان پزشکی جدید این اختلال را به عنوان زوال عقل زود رس بیان کرد و کمی در مورد حالات آن توصیف و تشریح کرد.

ایوجن بلوئر یک روانپزشک سوئیسی بود که این اختلال را به عنوان «دیمنشیاپریگوس»نام گذاری کرد.اسکیزوفرنی یک واژه یونانی محسوب می شود و اگر بخواهیم این کلمه را تجزیه کنیم اسکیزو به معنی دو نیمه شدن و فرن به معنی مغز است .بلوئر اعتقاد داشت که ویژگی اصلی این سندرم گسسته شدن کارکردهای مغز می باشد. کارکردهای مغز شامل  شناخت ،احساسات و پاسخهای هیجانی و رفتار می باشد.علاوه بر این بلوئر معتقد بود که اسکیزوفرنی دارای چهار ویژگی اصلی می باشد که امروزه این چهار ویژگی تحت عنوان چهار  A بلوئر معروف است چهار A Aبه این معنی است که اول هر اختلال با حرف A شروع می شود. این چهار ویژگی عبارتند از:1- همخوانیها (Associotion ) 2- عاطفه (Affect ) 3- دو گانگی احساس      یا   دو سوگرایی (Ambivalence ). 4-در خود ماندگی (Autism ). یکی دیگر از کسانی که در توسعه و گسترش مفاهیم جدید اسکیزوفرنی تاثیر بسیار داشت، کورت اشنایدر روان پزشک آلمانی است . قابل توجه ترین سهم اشنایدر ، متمایز ساختن برخی ویژگی بود که هسته ای اصلی تشخیص اسکیزوفرنی محسوب می شود .این ویژگی ها تحت عنوان نشانه های مرضی درجه اول و نشانه های مرضی درجه دوم محسوب می شوند کورت اشنایدر معتقد بود نشانه های درجه اول ،فقط مختص این اختلال است ولی نشانه های مرضی درجه دوم را نه فقط در اسکیزوفرنی بلکه در سایر سایکوزها و اختلالات غیر سایکوتیک از قبیل اختلالات شخصیت ، می توان یافت .نظریه های کراپلین ، بلوئر و اشنایدر در فرم اصلاح شده نظام تشخیصی DSM موثر واقع شده است.

1- سایکوزهای کوتاه مدت:

با اینکه برخی افراد در حوزه روانپزشکی ، تمایل دارند که رفتار سایکوتیک را به اسکیزوفرنی پیوند بدهند ولی حمله های سایکوتیک کوتاه که تا حد اسکیزوفرنی پیشرفت نمی کنند وجود دارد. در DSM IV اختلال سایکوتیک کوتاه مدت یا زودگذر ، در مورد نوعی اختلال سایکوتیک که از یک روز تا یک ماه به طول می انجامد به کار رفته است . نوع دیگری از این سایکوتیک نیز وجود داردکه تحت عنوان سایکوتیک زود گذر پس از زایمان نامیده می شود. این اختلال در چهار هفته اول بعد از وضع حمل ظاهر می شود.

2- اختلال اسکیزوفرنی شکل :

دراین اختلال رفتارهای نا بهنجار شبیه اسکیزوفرنی دیده می شود، اما مدت آن کمتر از شش ماه و دست کم یک ماه است.

3- اختلال اسکیزو افکتیو :

طیف اسکیزوفرنی می تواند شامل این اختلال نیز باشد. این اختلال عبارت است از رفتارهای سایکوتیک دوام دار و آشفتگی های خلقی که شبیه آن در اختلالات خلق دیده می شود مانند مانی و افسردگی این اختلال یک اختلال نافذ بوده و تاثیر وسیعی بر جریانهای روانشناختی از قبیل شناخت ، عاطفه و رفتار می گذارد . از نظر سنتی اسکزوفرنی را اختلال در تفکر می باشد برخلاف روانپزشکان ، نظام تشخیص (DSM ) هیچ تاکیدی ندارد که کدام یک از این علائم اصلی هستند یا نه ، بلکه بیشتر بر وجود توهم و هذیان از ویژگی های بارز این اختلال است . که هر کسی می تواند متوجه این حالات عجیب و غریب بشود (کسانی که حداقل چند واحد آسیب روانی گذرانده باشند).

4- هذیان:delusion:

یک ویژگی مهم اسکیزوفرنی وجود هذیان است . باور هایی که با واقعیت هماهنگ نمی باشند . ما در این مبحث فقط به محتوی هذیانها اشاره می کنیم ، چرا که آنها بیشتر حائز اهمیت هستند .

1- هذیان گزند وآسیب: در این هذیان شخص باور دارد که در معرض تهدید یا توطئه قرار دارد .

2- هذیان کنترل شدگی : این اعتقاد که افراد دیگر افکار و احساسات و اعمال شخص را ، کنترل می کنند.

3-  هذیان اشاره : در این هذیان شخص باور دارد که زندگی وی در مجلات وروزنامه ها وتلویزیون منعکس می شود .

4- هذیان گناه وتفسیر: شخص باور داردکه گناه غیر قابل بخششی مرتکب شده و یا آسیب بزرگی بر دیگران وارد ساخته است.

5- هذیان خود بیمار انگاری: اعتقاد به اینکه شخص از یک بیماری بدنی پنهانی رنج می برد . البته اگر بخواهیم بین این هذیان و اختلال خود بیمار انگاری که جزو گروه اختلالت سوماتوفرم (شبه جسمی ) است، تفکیک قائل شویم ، با یک مثال این تفکیک را توضیح می دهیم : در حالی که یک فرد خود بیمار انگار از بیماری کبد یا تومور مغز شکایت می کند، بیمار اسکیزو فرنیک ادعا می کند که کبد وی تکه تکه شده و مغز وی کپک زده است یعنی طرز فکر بیمار در این دو مورد فرق می کند  این هم بر می گردد به اختلال تفکر که ویژگی اسکیزوفرنی است .

6-هذیان نیستی : شخص باور دارد که دیگران یا کل جهان دیگر وجود ندارد.

7- هذیان بزرگ پنداری : شخص اعتقاد دارد که یک فرد مشهور و قدرتمند است ، چینن هذیانی ممکن است بصورت یک هویت خیالی پایدار تبلور پیدا کند.

توهم : Hallucination:

بسیاری از بیماران مبتلا به اسکیزو فرنیک چیزهای را که ادراک می کنند که وجود ندارد . این ادراکها چون با وجود محرکهای خارجی مناسب هماهنگ نیست، توهم نامیده می شود.توهم ها در کنترل شخص نبوده و خود به خود اتفاق می افتند . اسکیزو فرنیک های بسیاری تشخیص می دهند که صداهای که می شنوند (فقط در سرآنها) هستند. در بین توهمها ، توهمهای شنوایی معمولترین هستند وپس از آن توهمهای دیدار ی وسپس توهمهای حسی دیگر دیده می شوند. البته این که می گوئیم توهم شنوایی بیشترین درصد را شامل می شود ، به این خاطر است که تخقیقات نشان می دهند: 50% بیماران دچار توهم شنوایی هستند ولی فقط 9% درصد از بیماران دچار توهم دیداری هستند.

منبع :سایت دانشگاه پیام نور مرند